یک سئوال عجیب تاریخی: انسان خود به خود آتش میگیرد؟
تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۰۹۲۰۸
رای چندین قرن است که برخی ادعا میکنند، افرادی بهطور ناگهانی و بهطرز غیرقابل توضیحی آتش گرفتهاند و در عرض چند دقیقه به گلولهای آتشین تبدیل شدهاند و نهایتا از بدن آنها تنها تَلی از خاکستر بهجای مانده است. به همین دلیل امروز به این پدیده مرموز «احتراق خود به خودی انسان» گفته میشود.
به نقل از All That’s Interesting، اگرچه خود اصطلاح احتراق خود به خودی نسبتاً قدیمی است، اما برای مردم قرن نوزدهم تبدیل به یک نگرانی واقعی شده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
نویسندگانی مانند چارلز دیکنز، مارک تواین، هرمان ملویل، واشنگتن ایروینگ و سایرین در آثار خود به سوختن خود به خودی آدمها اشاره کردهاند. در روزگار ما نیز احتراق خود به خودی وارد آثار هنری زیادی شده است. از جمله آنها میتوان به سریال تلویزیونی پروندههای ایکس و همینطور جانی استورم، مشعل انسانی در سری کتابهای مصور چهار شگفتانگیز اشاره کرد.
احتراق خود به خودی انسان در تاریخاحتراق خود به خودی از قرن هجدهم ریشه میگیرد. پل رولی از اعضای انجمن سلطنتی لندن، قدیمیترین انجمن علمی جهان در مقالهای در سال ۱۷۴۴ این اصطلاح را باب کرد. رولی سوختن خود به خودی را فرایندی توصیف کرد که در طی آن بدن انسان ظاهراً درنتیجه گرمای تولید شده به وسیله عوامل شیمیایی درون بدن و بدون مداخله عوامل بیرونی مشتعل میشود.
این مفهوم به مرور رواج یافت، بهطوری که در دهههای آینده و بهخصوص در عصر ویکتوریا احتراق خود به خودی بیشتر با سرنوشت الکلیها گِره خورد. چارلز دیکنز حتی آن را در رمان مشهورش، «خانه ماتمزده» (چاپ ۱۸۵۳) به کار برد. در این رمان شخصیت فرعی کروک که یک تاجر حقهباز و شدیدا الکلی است خود به خود آتش میگیرد و جان خود را از دست میدهد.
نقاشی از کتاب خانه ماتمزده اثر چارلز دیکنز که صحنه کشف جنازه کروک را نشان میدهد.
طولی نکشید که سایر نویسندگان بزرگ آن روزگار از جمله مارک تواین و هرمان ملویل نیز دست به کار شدند و احتراق خود به خودی انسان را وارد داستانهای خود کردند. هواداران مفهوم احتراق خود به خودی با اشاره به فهرست طولانی از نویسندگان بزرگی که به این پدیده مرموز اشاره کردهاند از آن دفاع میکنند. بااینحال، دنیای علم همچنان با وجود حدود ۲۰۰ مورد ثبتشده از احتراق خود به خودی در سراسر جهان به دیدهی شک و تردید به آن نگاه میکند.
موارد تاریخی احتراق خود به خودی انساناولین مورد احتراق خود به خودی انسان که در تاریخ ثبت شده به اوایل قرن پانزدهم بر میگردد. در این زمان در شهر میلان ایتالیا، شوالیهای به نام پولونوس وورستیوس ناگهان بدون دلیل خاصی درمقابل دیدگان والدینش آتش گرفت و در شعلههای آتش سوخت. مانند بسیاری از موارد احتراق خود به خودی الکل در فاجعهی او نقش داشت و گفته میشود که وورستیوس پس از نوشیدن چند گیلاس شراب قوی محلی آروغ آتشینی زد و در کام آتش رفت.
در طی ۳۰۰ سال اخیر بیش از ۲۰۰ مورد ثبتشده از احتراق خود به خودی به وقوع پیوسته است
کُنتس کورنلیا دبندی اهل چِزِنا در تابستان ۱۷۴۵ سرنوشت مشابهی پیدا کرد. دبندی آن شب قبل زود به رختخواب رفته بود و صبح روز بعد وقتی ندیمه او به بالینش رفت، دید که از کنتس چیزی جز انبوهی خاکستر باقی نمانده. در واقع، تنها سر نیمهسوخته و پاهای جورابپوش او سالم بودند. با اینکه دبندی در اتاقش دو شمع داشت، اما در کمال تعجب فتیله شمعها دستنخورده باقیمانده بودند.
چند مورد اخیر احتراق خود به خودی انسانبه نقل از پایگاه خبری HowStuffWorks، در سال ۱۹۵۲ بیوه ۶۷ سالهای به نام مِری ریسر در منزلش در سنپترزبورگ فلوریدا به سر میبرد. صبح روز ۲ ژوئیه صاحبخانه متوجه داغی عجیب دستگیرهی در منزل ریسر شد. وقتی صاحبخانه توانست به کمک دو کارگر با شکستن در وارد خانه شود، با صحنه باورنکردنی مواجه شد. او لنگه دمپایی به همراه آنچه میتوانست جمجمهی جزغالهشدهی ریسر باشد را در منزل این زن مسن پیدا کرد. به جز این هیچ عضو دیگری از بدن زن در خانه پیدا نشد.
این بقایای هولناک در گودالی مملو از چربی روی صندلی راحتی ریسر پیدا شدند. نکته عجیب اینکه در بقیهی نقاط خانه نشانههای بسیار کمی از آتشسوزی به چشم میخورد. محققان مسائل ماوراءالطبیعه مرگ ریسر را یکی از نمونههای کلاسیک احتراق خود به خودی انسان دانستهاند. بااینحال، شکاکانی نیز وجود دارند که گفتهاند، این زن یک سیگاری قهار بوده و در شبانهروز حداقل دو قرص خواب مصرف میکرده. به این جهت، برخی باور دارند که ریسر با حالت خوابآلود سیگاری روشن کرده و همانطور خوابش برده است.
اکثر افراد در حالت مستی یا در اثر خوابآلودگی دچار آتشسوزی میشوند.
یک زن کمتوان ذهنی به نام جِنِی لوسیل سافین در سال ۱۹۸۲ بههمراه پدر سالخوردهاش در منزلشان در ادمونتون، شمال لندن نشسته بود. در کمال وحشت والدینش، بالاتنه جنی ناگهان شعلهور شد. به نظر در هیچ جایی از خانه اجاق گاز روشن نشده بود و هیچ آسیب دیگری از دود یا آتش در دیگر جاهای اتاق دیده نمیشد. حتی صندلی چوبی که جنی روی آن نشسته بود هم کاملاً از شعلههای آتش در امان ماند. سرانجام سافین به کمک دامادش دونالد کارول توانست شعلههای آتش را مهار کند، اما جنی روانه بیمارستان شد. او سرانجام پس از مدت کوتاهی بر اثر سوختگی درجه سه جان سپرد.
آیا جنی بدون هیچ دلیل خاصی در آتش سوخته بود؟ هرچند محققان زیادی مورد جنی را یکی از موارد مشهور احتراق خود به خودی دانستهاند، اما برخی از تحلیلگران پزشکی قانونی عقیده دارند که آتش پیپ پدر جنی باعث آتش گرفتن جنی بیچاره شده است.
دنیای علم همچنان به پدیده احتراق خود به خودی به دیده شک و تردید مینگرد
آخرین مورد مشهور احتراق خود به خودی انسان به سال ۲۰۱۰ برمیگردد. مایکل فاهرتی ۷۶ ساله از گالوی، ایرلند قربانی این فاجعه بود که بعدا جنازهی او در کف اتاق نشیمن منزلش پیدا شد. بدن او کاملاً برشته شده بود و سرش در کنار شومینه قرار داشت. در سقف بالای سر و کف زمین آثاری از سوختگی دیده میشد. بااینحال همچون بسیاری از موارد دیگر سوختگی خود به خودی به هیچ جای دیگری از منزل فاهرتی آسیبی نرسیده بود. شاید اگر گزارش کایرن مکلوفلین، پزشکی قانونی نبود، خبر مرگ غمانگیز فاهرتی به جایی فراتر از آگهیهای ترحیم محلی درز پیدا نمیکرد.
مکلوفلین در گزارش تشخیص علت مرگ فاهرتی عنوان کرده بود: «این آتشسوزی بهطور کامل مورد بررسی قرار گرفت، و من به این نتیجه رسیدم که این حادثه در دستهی احتراقهای خود به خودی انسان جای میگیرد، یعنی توجیهی برای آن وجود ندارد.» بااینحال، همچنان بسیاری متقاعد نشده بودند و برخی میگفتند که ممکن است اخگری از شومینه روی لباس فاهرتی افتاده و باعث به راه افتادن این آتشسوزی مرگبار شده باشد.
بقایای جنازه مری ریسر در سال ۱۹۵۱ روی صندلی که نشسته بود پیدا شد.
رویدادهای احتراق خود به خودی انسان در چند صد سال گذشته در نواحی مختلفی از دنیا از پاکستان تا فلوریدا روی دادهاند. بااینحال، کارشناسان همچنان در توضیح علمی این رویدادها ناتوان هستند و تنها به شباهتهای زیاد بین این اتفاقات خارقالعاده اشاره کردهاند.
اولین نکتهای که در تمام موارد احتراق خود به خودی دیده میشود این است که آتش به خود فرد و اطرافش محدود میشود. علاوه بر این، سوختگی و آسیب دود تنها به بالا و پایین فرد محدود شده و معمولاً به سایر نقاط آسیبی وارد نمیشود. نهایتا در اکثر موارد نیمتنه فرد به خاکستر تبدیل میشد و تنها دست و پاها باقی میماندند. اما همچنان محققان عقیده دارند که این موارد آنقدرها که به نظر میرسد مرموز نیستند.
چند توضیح علمی درباره احتراق خود به خودی انسانبا وجود اینکه محققان در توضیح علت احتراقهای خود به خودی ناکام ماندهاند، اما همچنان جامعه علمی متقاعد نشده که موارد سوختگی به دلیل عوامل داخلی بهخصوص خود به خودی به وجود آمدهاند. به باور دانشمندان ظاهر ماوراءالطبیعی که آسیبهای آتشسوزی تنها به قربانی و ناحیه نزدیک به آنها محدود میشود، آنقدرها که بسیاری تصور میکنند غیرعادی نیست.
بسیاری از آتشسوزیها از نوع «خود محدودشونده» به شمار میروند و به صورت کاملاً طبیعی با تمام شدن منبع سوخت که در موارد احتراق خود به خودی چربی انسان است، خاموش میشوند.
در همین حال، به گفته محققان، آتشسوزیها همواره به سمت بالا و نه بیرون میسوزند و از این رو، مشاهده بدنی که کباب شده و اتاق دستنخورده غیرقابل توضیح نیست؛ چراکه اغلب آتشها به صورت افقی حرکت نمیکنند، بلکه باد یا جریان هوا است که باعث پراکنده شدن شعلههای آتش (بهخصوص در موارد آتشسوزیهای جنگلها و اراضی) میشوند.
اثر فتیلهای احتمالاً محتملترین فرضیه برای توضیح موارد احتراق خود به خودی انسان باشد
یکی از واقعیتهای علمی که میتواند به توضیح آسیب نرسیدن به اتاق در موارد سوختن خود به خودی انسان کمک کند، «اثر فتیلهای» است. این مفهوم نام خود را از نحوه سوختن فتیله شمع و باقیماندن مواد مومی قابل اشتعال گرفته است. اثر فتیلهای نشان میدهد که بدن انسان نیز میتواند مانند شمع عمل کند. در این حالت لباس و مو حکم فتیله را دارد و چربی بدن انسان نیز همان ماده قابلاشتعال است. همانطور که آتش بدن انسان را میسوزاند، چربیهای زیر پوست آب میشوند و لباسها را آغشته میکنند. با تأمین مداوم چربی به فتیله، آتش در دمای بسیار بالا روشن میماند تا بالاخره منبعی برای سوختن نماند و شعله خاموش شود. درنتیجه انبوهی از خاکستر از فرد سوخته باقی میماند.
اثر فتیلهای توضیح میدهد که بدن انسان چطور میتواند مانند شمع عمل کند. اما آتشسوزیها چگونه شروع میشوند؟ دانشمندان برای این سؤال هم جوابی دارند. به گفته دانشمندان، اکثر کسانی که بر اثر موارد سوختگی خود به خودی جان دادهاند، افراد مسن، تنها و نشسته یا خوابیده در نزدیکی منبع آتش بودند.
بسیاری از قربانیان احتراقهای خود به خودی در نزدیکی شومینه یا سیگار روشن پیدا شدند و تعداد زیادی از آنها در آخرین لحظات زندگی مشغول نوشیدن مشروبات الکلی بودند.
درحالیکه مردم دوران ویکتوریا فکر میکردند الکل، یک ماده بسیار قابلاشتعال باعث نوعی واکنش شیمیایی در معده میشود که نهایتا به احتراق خود به خودی (و شاید هم به صورت خشم خداوند) منتهی میشود. اما توضیح محتملتر اینکه ممکن است بسیاری از افرادی که در شعلههای آتش سوختهاند قبلا بیهوش شده باشند.
همین توضیح ممکن است روشن کند که چرا اغلب قربانیها مسن بودند. در واقع، افراد مسنتر بیشتر نسبت به سکته مغزی یا حمله قلبی آسیبپذیر هستند و ممکن است بر اثر یکی از این عوامل سیگار و سایر منابع قابلاشتعال را رها کرده باشند. با این توضیح، اکثر کسانی که سوختهاند یا ناتوان بودهاند یا اینکه قبل از اینکه شعلههای آتش آنها را ببلعد قبلا مُرده بودند.
نکته دیگر اینکه تقریباً در تمام موارد احتراق خود به خودی انسان هیچ شاهدی حضور نداشته است. این دقیقاً همان چیزی است که ممکن است در آتشسوزیهای ناشی از مستی یا خوابآلودگی رخ دهد.
ازآنجاکه فرد دیگری جز خود قربانی حضور ندارد، کسی نیست که آتشسوزی را متوقف کند و بدینترتیب، منبع اشتعال همانطور میسوزد تا جز خاکستر هیچچیز از قربانی باقی نماند. درحالیکه علاقهمندان ماجراهای اسرارآمیز دوست دارند همچنان در شعلههای گمانهزنی بدمند، نهایتاً توضیحات قابلاعتنای زیادی برای افسانه احتراق خود به خودی انسانها وجود دارد که در سدههای گذشته به دلایل مختلفی نادیده گرفته شدهاند.
۲۲۷۲۲۷
کد خبر 1679083منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: باستان شناسی آتش سوزی بیماری های خاص خود به خودی شعله های آتش قابل اشتعال آتش سوزی ها بدن انسان بااین حال پیدا شد ی ریسر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۰۹۲۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شعر فارسی فلسطین به دست عرب زبانان نمیرسد
امیر حسین هدایتی شاعر و پژوهشگر شعر مقاومت در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص تعریف شعر مقاومت گفت: تعریف اساسی شعر مقاومت، در واقع توضیح و تبیین شرایط مقاومت در مقابل فشارداخلی و خارجی در یک ملت است. ملتی که تحت فشار یک استبداد داخلی یا تحت فشار یک استعمارخارجی باشد، پدیده مقاومت ادبی از طرف روشنفکران، ادیبان و شاعران شکل میگیرد. مثل شعر مشروطه که در واقع و به نحوی یک نوع شعر مقاومت در مقابل استعمار خارجی و دیکتاتوری داخلی بود. ولی بعد از انقلاب اسلامی شعر مقاومت تعریف دیگری پیدا کرد. البته جدا از شعر انقلاب اسلامی که در واقع خودش یک تعریف خاصی از شعر مقاومت دارد، با شروع جنگ تحمیلی و دفاع مقدس یک پدیده دیگری در ادبیات ما با عنوان شعر پایداری به وجود آمد.
وی افزود: اساسا در ادبیات جهان شعر مقاومت تعریف دیگری دارد. مثلا شعرفدریکو لورکا در اسپانیا بر علیه استبداد داخلی و حکومت فرانکو یک شعر مقاومت محسوب میشود. محمود درویش هم در فلسطین به عنوان شاعر مقاومت مطرح است . او هم در اشعارش علیه اشغالگری و ستمی که بر مردم فلسطین رفته، صحبت میکند. مقاومت برای معیارها و مصداقهای متفاوتی مبارزه میکند اما معمولا در اطراف چنین پدیدههایی شعر مقاومت شکل میگیرد. شعر مقاومت در هفتاد سال گذشته در حوزه و مساله فلسطین جایگاه خاصی دارد. شاعران مقاومت در فلسطین و به خصوص در میان جامعه عرب شهرت زیادی دارند. شاعرانی مثل معین بسیسو، محمود درویش و بدر شاکر السیاب از شاعران پایداری عرب در عراق و در مقابل دیکتاتوری حزب بعث که شهرت بسیاری دارند.
هدایتی در ادامه گفت: فلسطین در کشور ما به عنوان یک ارزش شناخته می شود نه فقط به عنوان شعر مقاومت. پس در بین شاعران ما، مساله فلسطین همچون قیام عاشورا که آن هم در راستای شعر پایداری محسوب میشود، به عنوان یکی از ارزشهای انقلاب اسلامی مطرح است و هر بار که مساله فلسطین جان تازهای میگیرد یا انتفاضه جدیدی شکل میگیرد، شعر فلسطین و مقاومت نیز در کشور ما هیجان میگیرد بین شاعران ما، مساله فلسطین همچون قیام عاشورا که آن هم در راستای شعر پایداری محسوب میشود، به عنوان یکی از ارزشهای انقلاب اسلامی مطرح است و هر بار که مساله فلسطین جان تازهای میگیرد یا انتفاضه جدیدی شکل میگیرد، شعر فلسطین و مقاومت نیز در کشور ما هیجان میگیرد. با توجه به اهمین موضوع فلسطین همایشهای بسیاری در این حوزه شکل گرفته و شاعران بسیار زیادی در این حوزه مطرح شده اند.
این پژوهشگر شعر مقاومت با اشاره به طوفان الاقصی ادامه داد: درسالی که گذشت، با اتفاقاتی که در فلسطین بعد از طوفان الاقصی افتاد، یک موج بسیار عجیبی در شعر فلسطین شکل گرفت. یکی به انگیزه مقاومت و یکی هم به دلیل شرح مظلومیتی که در غزه وجود داشت. کشتار بی رحمانهای که توسط صهیونیستها شکل گرفت، وجدانهایی را به درد آورد که طبیعتا شاعران هم از این قاعده مستثنی نبودند و حتی شاعرانی که پیش از طوفان الاقصی دغدغه شعر مقاومت را نداشتند، وارد این عرصه شدند و یک موج بسیار گستردهای درباره شعر فلسطین به نمایش گذاشته شد.
هدایتی به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص ترجمه اشعار ایرانی به عربی اشاره کرد و گفت: با توجه به گستردگی رسانه در سالهای اخیر، موج ادبی با موج رسانهای همراه شده است و طبیعتا یک انقلابی در شعر مقاومت فلسطین و در شعر فارسی درباره فلسطین شکل گرفته است. تا آنجایی که اطلاع داریم در شعر عرب و ادبیات عرب هم، استقبال گستردهای به سمت شعر مقاومت به وجود آمد که مقام معظم رهبری هم بر ترجمه آن آثار توصیه کردند. اما مبنای بحث ایشان این بود که شعر مقاومت ما هم باید به زبانهای دیگر ترجمه شود و این همه شعر که درباره فلسطین نوشته شده، متاسفانه به دست عرب زبانان و حتی مردم فلسطین نمیرسد.
وی افزود:عرب زبانان نمی توانند با زبان فارسی ارتباط بگیرند و ترجمه جدی هم از این شعرها وجود ندارد. در گذشته روزنامههایی مثل الوفاق شعرهایی که در ادبیات شاخص بود، ترجمه میکردند و در آن روزنامهها منتشر میشد که آن هم متاسفانه دنبال نمیشود و از شعر فارسی که جدیترین شعر را درباره فلسطین در چهل سال گذشته یا حتی قبل از آن دارد، به دست عربزبانان نمیرسد. ناگفته نماند که غنای شعر فارسی در جاهایی از خود ادبیات عرب بالاتر، برجستهتر و از درونمایههای گستردهتری برخوردار است. شعرهایی با درون مایههایی از خشم، اندوه، مقاومت است و همچنین امید به پیروزی و مسلم دانسته شدن شکست رژیم صهیونیستی در ادبیات ما بسیار چشمگیر است و شاید بسیاری از شاعران عرب را به آزاد شدن سرزمین فلسطین و قدس شریف امیدوار کرده است.
رزمندگان عرب باور کردند که می شود در مقابل ظلم صهیون ایستاد. در حالی که قبلا تنها هدفشان این بود که با کشته شدنشان نشان دهند که به آنها ظلم شده و انتفاضه فقط این بود که مثلا چند سنگ پرتاب شود و به مردم دنیا بگویند که ما هستیمهدایتی در ادامه سخنان خود گفت: اگر زبان فارسی بتواند خودش را به دست عربزبانان شعر مقاومت و دوستداران شعر مقاومت برساند، متوجه خواهند شد که چهل سال است که این امید و تلاش در شعر مقاومت و ادبیات فارسی ایران وجود دارد. انگیزههای پیروزی رزمندگان ما در جبهه مقاومت با شاعران مقاومت تقویت میشود و رزمندگان عرب باور کردند که می شود در مقابل ظلم صهیون ایستاد. در حالی که قبلا تنها هدفشان این بود که با کشته شدنشان نشان دهند که به آنها ظلم شده و انتفاضه فقط این بود که مثلا چند سنگ پرتاب شود و به مردم دنیا بگویند که ما هستیم و کشور ما اشغال شده است، بدون اینکه امیدی داشته باشند و این قدرت شعر است. سرودههای ارزشمندی سروده شد و ترانه های مقاومت زبانزد عام و خاص شد. در مقابل این پیروزی یک شکست هم وجود دارد و آن این است که مسؤولین فرهنگی در عرصه رسانه و کتاب و ترجمه برای رساندن این شعرها به دست مردم فلسطین کاری انجام ندادهاند.
این شاعر حوزه مقاومت در پایان درباره اهمیت و رشد آثار شعر مقاومت گفت: سمینار و همایش هایی تحت عنوان شعر به زبان فارسی به اندازه کافی برگزار شده و اشعار به اندازه کافی شنیده شدهاند. آنچه اهمیت دارد این است که سمینارها به صورت بین المللی برگزار شود تا به گوش حقطلبان برسد و از همینجا اهمیت پیوند شعر با رسانه نیز دیده میشود. طبیعتا چون کمیت اشعار بالا رفته نمیتوانیم بگوییم کیفیت بالاتری هم دارند . اما با توجه به تعداد اشعار باید از بین آنها گزیدهای انتخاب شوند که شاعران برجسته و اشعار برجسته شناخته شوند، ضمن اینکه کمیت زیاد اشعار خودش ارزشمند و محرک مقاومت است.
کد خبر 6093757 الناز رحمت نژاد